Litania pokory Tomasza a Kempis – tekst
O, Jezu cichy i pokornego serca, wysłuchaj mnie.
Wyzwól mnie, Jezu z pragnienia aby być cenionym,
z pragnienia aby być lubianym,
z pragnienia aby być wysławianym,
z pragnienia aby być chwalonym,
z pragnienia aby wybrano mnie przed innymi,
z pragnienia aby zasięgano mojej rady,
z pragnienia aby być uznanym,
ze strachu przed poniżeniem,
ze strachu przed wzgardą,
ze strachu przed skarceniem.
ze strachu przed zapomnieniem,
ze strachu przed wyśmianiem,
ze strachu przed skrzywdzeniem,
ze strachu przed podejrzeniem.
I także Jezu, daruj mi te łaskę bym pragnął…
aby inni byli więcej kochani niż ja,
aby inni byli wyżej cenieni ode mnie,
aby w oczach świata inni wygrywali, a ja bym przegrywał,
aby inni byli wybierani, a ja bym był pozostawiony,
aby inni byli chwaleni a ja bym był niezauważony,
aby inni byli we wszystkim uznani za lepszych ode mnie,
aby inni mogli stać się świętszymi ode mnie,
o ile tylko ja będę tak święty jak powinienem,
Interpretacja
Wewnętrzna walka z egoizmem
Pieśń „Litania pokory” Tomasza a Kempis to głęboki wyraz duchowej refleksji nad ludzką naturą i jej skłonnością do egoizmu. W pierwszej części utworu autor zwraca się do Jezusa z prośbą o wyzwolenie od pragnień, które są zakorzenione w ludzkim ego i dążeniu do bycia w centrum uwagi. Pragnienie bycia cenionym, lubianym, wysławianym, chwalonym to naturalne ludzkie uczucia, ale a Kempis wskazuje na nie jako na przeszkody w dążeniu do prawdziwej pokory i duchowego wzrostu. Wyznacza to kierunek, w którym powinna zmierzać duchowa transformacja – odwrócenie się od samolubstwa ku altruizmowi i pokorze.
Strach jako przeszkoda w dążeniu do pokory
W dalszej części utworu Tomasza a Kempis wskazuje na strach jako główną przeszkodę w osiągnięciu pokory. Strach przed poniżeniem, wzgardą, skarceniem, zapomnieniem, wyśmianiem, skrzywdzeniem i podejrzeniem jest naturalną ludzką reakcją na potencjalne zagrożenia dla naszego statusu społecznego. Jednak autor podkreśla, że takie obawy są przeciwnością pokory i uniemożliwiają całkowite oddanie się woli Bożej. Wskazuje na potrzebę zaufania i oddania się w ręce Boże, co jest fundamentem chrześcijańskiego rozumienia pokory.
Pragnienie dobra dla innych
W kontrast do pierwszej części, gdzie wymienione są pragnienia skupione na własnym „ja”, w drugiej części pieśni autor wyraża pragnienie, aby inni byli bardziej kochani, wyżej cenieni i uznani za lepszych. To odwrócenie perspektywy jest kluczowe dla chrześcijańskiego rozumienia miłości bliźniego. A Kempis nie tylko wskazuje na potrzebę rezygnacji z własnych ambicji, ale także na pragnienie, by inni osiągali dobro, nawet kosztem własnego ja. Jest to wyrazem głębokiej pokory i miłości bliźniego, która przewyższa egoistyczne dążenia.
Świętość jako cel duchowego wzrostu
Ostatnie zdanie pieśni Tomasza a Kempis podkreśla, że ostatecznym celem duchowego wzrostu jest świętość. Pragnienie bycia świętym nie jest jednak wyrażone w kontekście rywalizacji czy przewyższania innych, lecz jako dążenie do własnego doskonalenia w zgodzie z Bożą wolą. Autor podkreśla, że prawdziwa świętość nie leży w byciu lepszym od innych, ale w osiągnięciu takiego stopnia świętości, jaki jesteśmy powołani osiągnąć. To wyraża uniwersalne powołanie każdego człowieka do bycia świętym w swoim własnym, unikalnym kontekście życiowym.
