Nie zna śmierci Pan żywota – tekst
Nie zna śmierci Pan żywota, chociaż przeszedł przez jéj wrota;
rozerwała grobu pęta ręka święta. Alleluja.
Adamie, twój dług spłacony, okup ludzi dokończony;
wnijdziesz w niebo z szczęśliwymi dziećmi twymi. Alleluja.
Próżno, żołnierze, strzeżecie, w tym grobie Go nie znajdziecie;
wstał, przeniknął sklepu mury, Bóg natury. Alleluja.
On znowu na ludzkie plemię i na miłą patrzy ziemię.
Jak drogo dzisiaj przybrana, kosztem Pana! Alleluja.
Przez Twe święte zmartwychwstanie, z grzechów powstać daj nam, Panie,
potem z Tobą królowanie. Alleluja, Alleluja.
Interpretacja
Znaczenie tytułu i pierwszej zwrotki
Pieśń „Nie zna śmierci Pan żywota” odnosi się do centralnego wydarzenia chrześcijaństwa, jakim jest zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Tytuł podkreśla paradoks śmierci i zmartwychwstania – Jezus, będący źródłem życia, doświadcza śmierci, lecz śmierć ta nie jest dla Niego końcem. Przejście przez „wrota” śmierci i rozerwanie „grobu pęta” symbolicznie przedstawia triumf życia nad śmiercią, co jest podstawą nadziei dla wierzących. W chrześcijańskiej teologii, śmierć Jezusa jest postrzegana jako ofiara przynosząca zbawienie, a Jego zmartwychwstanie jako potwierdzenie zwycięstwa nad grzechem i śmiercią.
Użycie słowa „ręka święta” wskazuje na boską moc i świętość działania, które doprowadziło do zmartwychwstania. Alleluja, będące wyrazem radości i triumfu, podkreśla celebracyjny charakter pieśni, która jest śpiewana w okresie Wielkanocy, kiedy to chrześcijanie na całym świecie wspominają zmartwychwstanie Chrystusa.
Adam jako protoplasta ludzkości i obietnica zbawienia
W drugiej zwrotce pojawia się postać Adama, protoplasty ludzkości, który według Biblii przez swój grzech sprowadził na świat śmierć i oddzielenie od Boga. Spłacenie długu Adama odnosi się do doktryny odkupienia, według której śmierć Jezusa na krzyżu była ceną za grzechy ludzkości. Wskrzeszenie Jezusa jest więc zapowiedzią nowego życia dla wszystkich wierzących, którzy mają nadzieję na wejście do nieba i wieczne szczęście.
Zwrot „okup ludzi dokończony” podkreśla, że zmartwychwstanie jest finalnym aktem zbawczym, który zamyka dzieło odkupienia. Wnijdziesz w niebo z szczęśliwymi dziećmi twymi to obietnica zbawienia i wiecznego życia, która jest udzielana wszystkim, którzy utożsamiają się z Chrystusem i podążają Jego ścieżką.
Bezsilność straży i boska wszechmoc
Trzecia zwrotka przedstawia bezsilność straży rzymskiej, która miała za zadanie pilnować grobu Jezusa. Próżno, żołnierze, strzeżecie podkreśla, że ludzkie wysiłki są niewystarczające, by powstrzymać boski plan. Zmartwychwstanie Chrystusa jest przedstawione jako cud, który przekracza granice ludzkiego pojmowania i możliwości.
Wers „wstał, przeniknął sklepu mury, Bóg natury” mówi o transcendencji Jezusa, który jako Bóg natury, czyli stwórca i pan całego stworzenia, nie podlega ograniczeniom świata materialnego. Zmartwychwstanie jest więc aktem wszechmocy, który manifestuje się w przełamaniu barier śmierci i grobu.
Odnowienie stworzenia i piękno świata
Czwarta zwrotka koncentruje się na odnowieniu relacji między Bogiem a stworzeniem. On znowu na ludzkie plemię i na miłą patrzy ziemię wskazuje na to, że zmartwychwstanie przywraca harmonię między niebem a ziemią. Jezus, zmartwychwstały, ponownie zwraca swoje spojrzenie na świat, który jest teraz „przybrany” w nową, duchową rzeczywistość.
Określenie „kosztem Pana” podkreśla ofiarność i cenę, jaką Jezus zapłacił za zbawienie ludzkości. Przybranie ziemi w nową rzeczywistość jest więc wynikiem Jego zmartwychwstania i ofiary, co stanowi podstawę do radosnego świętowania Wielkanocy.
Zmartwychwstanie jako wezwanie do duchowej odnowy
Ostatnia zwrotka pieśni jest bezpośrednim wezwaniem do wiernych, aby poprzez wiarę w zmartwychwstanie Chrystusa również oni doświadczyli duchowej odnowy. Przez Twe święte zmartwychwstanie, z grzechów powstać daj nam, Panie, to prośba o łaskę przemiany i uwolnienia od grzechu, co jest możliwe dzięki mocy zmartwychwstania.
Wers „potem z Tobą królowanie” odnosi się do eschatologicznej nadziei na współudział w wiecznym królestwie Bożym. Alleluja, powtarzane dwukrotnie, podkreśla radość i triumf wiary, który jest udziałem tych, którzy przyjmują zmartwychwstanie Chrystusa jako fundament swojego życia duchowego.
