Panie racz im dać lekkie odpocznienie – tekst
Panie racz im (mu, jej) dać lekkie odpocznienie
W królestwie Twojem z Tobą królowanie:
Nie oddalajże człowieka grzesznego,
Stworzenia Twego.
Daj by to (e) ciało (a) w pokoju leżało (y),
A na dzień sądny z weselem powstało (y):
Zjednajże im (mu, jej) to bez grzechu poczęta
Panienko Święta!
Zmiłuj się, zmiłuj, Jezu Chryste Panie!
Przez Twe najświętsze drogiej krwi wylanie:
Nie racz tej (tych) duszy oddalać od siebie,
Przyjm ją (ich) do siebie.
Już cię (was) tu teraz Bogu oddajemy,
Najświętszej Panny pokornie prosimy:
Żeby się Pan Bóg nad tobą (wami) zmiłował,
Wieczny żywot dał.
A ci, którzy już dni swoje skończyli,
I ten straszliwy termin odprawili:
Niech mają pokój, bez grzechu poczęta
Panienko święta!
Interpretacja
Prośba o łaskę dla zmarłych
Pieśń „Panie racz im dać lekkie odpocznienie” jest wyrazem głębokiej wiary i nadziei w miłosierdzie Boże. Już w pierwszej linijce pojawia się bezpośrednia prośba do Pana o „lekkie odpocznienie” dla zmarłych, co sugeruje pragnienie ulgi i spokoju dla dusz po śmierci. W chrześcijaństwie odpoczynek ten jest często kojarzony z wiecznym życiem w obecności Boga, co podkreśla fraza „z Tobą królowanie”. W ten sposób, pieśń odzwierciedla głęboko zakorzenioną w wierze chrześcijańskiej nadzieję na zmartwychwstanie i życie wieczne.
Wers „Nie oddalajże człowieka grzesznego, Stworzenia Twego” podkreśla uniwersalność Bożego miłosierdzia, które jest dostępne dla każdego, niezależnie od popełnionych grzechów. Jest to wyraz uznania ludzkiej słabości i grzeszności, ale jednocześnie wyraz zaufania w nieskończoną miłość i przebaczenie Boga. Ta linijka przypomina, że każdy człowiek jest dziełem Bożym i jako takie zasługuje na Jego miłosierdzie.
Wizja zmartwychwstania
Prośba o spokojne leżenie ciała po śmierci oraz radosne powstanie w dniu sądu ostatecznego odzwierciedla wiarę w zmartwychwstanie ciał, które jest jednym z kluczowych dogmatów chrześcijaństwa. Wers „A na dzień sądny z weselem powstało(y)” wskazuje na optymistyczne spojrzenie na ostateczne przeznaczenie człowieka. Wierzący wyrażają nadzieję, że zmarli powstaną z grobów, aby cieszyć się wiecznym życiem w obecności Boga.
Wzmianka o „bez grzechu poczętej Panience Świętej” nawiązuje do Maryi, która w tradycji katolickiej jest postrzegana jako orędowniczka i pośredniczka między ludźmi a Bogiem. Zwracanie się do Maryi z prośbą o wstawiennictwo jest wyrazem wiary w jej specjalną rolę i możliwość przyczynienia się do zbawienia dusz zmarłych.
Apel o miłosierdzie Chrystusa
W kolejnych wersach pieśni pojawia się bezpośredni apel do Jezusa Chrystusa, który przez swoją mękę i śmierć na krzyżu stał się źródłem zbawienia dla ludzkości. Fraza „Przez Twe najświętsze drogiej krwi wylanie” przypomina o ofierze Chrystusa i jest argumentem przemawiającym za tym, by Bóg okazał miłosierdzie zmarłym. Jest to prośba o przyjęcie dusz do siebie, co stanowi ostateczny cel życia chrześcijańskiego – zjednoczenie z Bogiem.
Prośba „Nie racz tej(tych) duszy oddalać od siebie” jest wyrazem lęku przed odrzuceniem przez Boga, który jest sędzią sprawiedliwym, ale jednocześnie pełnym miłosierdzia. W tym kontekście, pieśń staje się modlitwą wstawienniczą za zmarłych, wyrażającą głęboką troskę o ich los w życiu pozagrobowym.
Oddanie zmarłych w ręce Boże
Ostatnie strofy pieśni stanowią akt oddania dusz zmarłych w ręce Boże. Używając słów „Już cię(was) tu teraz Bogu oddajemy”, wierni wyrażają swoje zaufanie, że Bóg będzie sprawiedliwy i miłosierny wobec zmarłych. Jest to również wyraz akceptacji dla naturalnego porządku rzeczy, gdzie śmierć jest nieodłącznym elementem ludzkiego życia, a opieka Boża jest nadzieją na przekroczenie granic śmiertelności.
Prośba do Najświętszej Panny o zmiłowanie nad zmarłymi i udzielenie im wiecznego życia jest wyrazem wiary w jej moc wstawienniczą. W tradycji katolickiej Maryja jest często postrzegana jako matka i opiekunka wiernych, dlatego jej wstawiennictwo jest szczególnie cenne w kontekście modlitwy za zmarłych.
Podkreślenie wspólnoty wiernych
Pieśń ta nie tylko wyraża prośby o miłosierdzie dla zmarłych, ale również podkreśla wspólnotę wiernych, którzy wspólnie modlą się i proszą o łaskę dla swoich bliskich. Wspólna modlitwa jest wyrazem solidarności i wsparcia, które wierni okazują sobie nawzajem w obliczu śmierci i żałoby. Jest to również przypomnienie, że każdy człowiek jest częścią większej wspólnoty, która trwa nawet po śmierci.
Wers „A ci, którzy już dni swoje skończyli, I ten straszliwy termin odprawili” przypomina o nieuchronności śmierci, która jest wspólnym doświadczeniem dla wszystkich ludzi. Jednocześnie, poprzez modlitwę, wierni wyrażają nadzieję na to, że śmierć nie jest końcem, a jedynie przejściem do innego, lepszego życia w obecności Boga.
Panie racz im dać lekkie odpocznienie – tłumaczenie na angielski
Lord, grant them (him, her) gentle repose
In Your kingdom to reign with You:
Do not turn away the sinful man,
Your own creation.
Let this (these) body (bodies) lie in peace,
And on the day of judgment rise with joy:
Win for them (him, her) this, O Holy Virgin,
Conceived without sin!
Have mercy, have mercy, Lord Jesus Christ!
Through the shedding of Your most holy precious blood:
Do not cast this (these) soul(s) away from You,
But take it (them) unto Yourself.
Now we commend you (them) to God,
We humbly ask the Most Holy Virgin:
That the Lord God may have mercy on you (them),
And grant eternal life.
And those who have already ended their days,
And have faced that dreadful term:
May they have peace, O Holy Virgin,
Conceived without sin!
