W żłobie leży – Tekst kolędy

W żłobie leży – tekst

W żło­bie leży, któż po­bie­ży
Ko­lę­do­wać Ma­łe­mu?
Je­zu­so­wi, Chry­stu­so­wi,
Dziś nam na­ro­dzo­ne­mu?
Pa­stusz­ko­wie przy­by­waj­cie,
Jemu wdzięcz­nie przy­gry­waj­cie,
Jako Panu na­sze­mu.

My zaś sami z pio­snecz­ka­mi
Za wami się śpiesz­my,
I tak tego, ma­leń­kie­go,
Niech wszy­scy zo­bacz­my:
Jak ubo­go na­ro­dzo­ny,
Pła­cze w staj­ni po­ło­żo­ny,
Więc go dziś uciesz­my.

Na­przód tedy, nie­chaj wszę­dy
Za­brzmi świat w we­so­ło­ści,
Że po­sła­ny nam jest dany
Em­ma­nu­el w ni­sko­ści!
Jego tedy przy­wi­taj­my,
Z anio­ła­mi za­śpie­waj­my
Chwa­ła na wy­so­ko­ści!

Wi­taj, Pa­nie, cóż się sta­nie,
Że roz­ko­sze nie­bie­skie
Opu­ści­łeś a zstą­pi­łeś
Na te ni­sko­ści ziem­skie ?
Mi­łość moja to spra­wi­ła,
By czło­wie­ka wy­wyż­szy­ła
Pod nie­ba emi­pryj­skie.

Przecz w żłó­becz­ku, nie w łó­żecz­ku,
Na sian­ku po­ło­żo­ny.
Precz z by­dlę­ty, nie z pa­nię­ty,
W staj­ni je­steś zło­żo­ny.
By człęk sia­nu przy­ró­na­ny,
Grzesz­nik by­dlę­ciem na­zwa­ny
Prze­ze Mnie był zba­wio­ny.

Two­je pań­stwo i pod­dań­stwo
Jest świat cały, o Boże
Tyś po­lny kwiat, cze­muż Cię świat
Przy­jąć nie chce, choć może?
„Bo świat do­cze­sne wol­no­ści
Zwykł ko­chać, Mnie zaś w zło­ści
Ście­le krzy­żo­we łoże”.

W Ra­mie gło­sy pod nie­bio­sy
Wzbi­ja­ją się Ra­che­li
Gdy swe syny bez przy­czy­ny
W kra­wej wi­dzi ką­pie­li
„Więk­sze Mnie dla nich ką­pa­nie
W krwa­wym cze­ka oce­anie
Skąd nie­bo będą mie­li”

Trzej Kró­lo­wie, mo­nar­cho­wie
Wschod­ni kraj opusz­cza­ją
Serc ofia­ry z trze­ma dary
To­bie Panu od­da­ją
„Da­ra­mi się kon­ten­tu­je,
Bar­dziej ser­ca ich sza­cu­ję
Za co nie­bo niech mają”

Interpretacja

Znaczenie tytułu i centralnego motywu kolędy

Kolęda „W żłobie leży” to jedna z najbardziej znanych i cenionych polskich pieśni bożonarodzeniowych, której słowa pełne są głębokiej symboliki. Tytuł utworu bezpośrednio odnosi się do miejsca narodzin Jezusa Chrystusa, który według tradycji chrześcijańskiej przyszedł na świat w ubogiej stajence i został położony w żłobie. Żłób, będący pojemnikiem na paszę dla zwierząt, w kontekście tej kolędy, staje się symbolem pokory i prostoty, z jaką Bóg objawił się ludzkości.

Centralny motyw kolędy, czyli narodzenie się Boga w postaci małego dziecka, ma na celu ukazanie miłości Stwórcy do ludzi. W kontekście chrześcijańskim, narodziny Jezusa są początkiem realizacji planu zbawienia, a żłób staje się metaforą mostu łączącego boskość z ludzkością. W ten sposób kolęda przypomina wiernym o uniżeniu, jakie Bóg podjął, aby zbliżyć się do człowieka i odkupić jego grzechy.

Przesłanie i wezwanie do wspólnoty

W pierwszej zwrotce kolędy znajduje się wezwanie do pastuszków, aby przyszli i kolędowali Maleńkiemu, co ma wymiar symboliczny. Pastuszkowie reprezentują prostych ludzi, pasterzy, którzy jako pierwsi otrzymali wieść o narodzeniu Zbawiciela. Wezwanie do nich jest jednocześnie zaproszeniem dla każdego człowieka, bez względu na jego społeczny status, do uczestnictwa w radosnym wydarzeniu narodzin Jezusa.

W dalszej części kolędy autor pieśni zachęca wszystkich, aby z piosenkami i radością poszli zobaczyć nowo narodzonego Mesjasza. To przesłanie podkreśla uniwersalność wydarzenia Bożego Narodzenia i wzywa do wspólnotowego świętowania tego cudu. Wspólna radość i śpiew są wyrazem jedności wiernych wokół nowonarodzonego Króla i stanowią istotny element tradycji bożonarodzeniowej.

Ubóstwo narodzenia jako nauka pokory

W kolejnych zwrotkach kolęda „W żłobie leży” zwraca uwagę na ubóstwo warunków, w jakich przyszedł na świat Jezus. Miejsce Jego narodzenia – stajnia, żłób, siano – to elementy, które kontrastują z oczekiwaniami na majestatyczne przyjście Mesjasza. Ta skromność ma na celu nauczenie wiernych pokory i wskazanie, że prawdziwa wielkość nie jest związana z bogactwem materialnym, lecz z duchową postawą.

Ubóstwo narodzenia Jezusa jest również przypomnieniem, że Bóg nie potrzebuje zewnętrznych oznak władzy, aby objawić swoją miłość do ludzi. Przez wybór tak skromnego miejsca na swój pierwszy dom na ziemi, Chrystus pokazuje, że jest blisko wszystkich, szczególnie tych najmniejszych i potrzebujących. To przesłanie ma na celu zachęcić wiernych do refleksji nad własnym życiem i do zwrócenia uwagi na potrzeby innych.

Emmanuel – Bóg z nami

W kolędzie pojawia się również imię „Emmanuel”, co w języku hebrajskim oznacza „Bóg z nami”. To wyrażenie podkreśla jedną z centralnych prawd wiary chrześcijańskiej, mianowicie, że Bóg stał się człowiekiem i zamieszkał wśród ludzi. Przez wcielenie się w osobę Jezusa Chrystusa, Bóg pokazał, że pragnie być blisko każdego człowieka, dzielić jego codzienne doświadczenia, radości i troski.

Wspomnienie o Emmanuelu w kolędzie jest wezwaniem do uwielbienia i dziękczynienia za dar Bożej obecności. „Chwała na wysokości” to fraza, która wyraża radość z tego, że Bóg zechciał podzielić ludzki los. W ten sposób kolęda przypomina, że Boże Narodzenie nie jest tylko historycznym wydarzeniem, ale także aktualną i osobistą prawdą o obecności Boga w życiu każdego wierzącego.

Symbolika darów i ofiar

Ostatnie zwrotki kolędy nawiązują do wizyty Trzech Króli, którzy przynoszą Jezusowi dary: złoto, kadzidło i mirrę. Te dary mają głębokie znaczenie symboliczne – złoto jako symbol królewskości, kadzidło jako znak boskości, a mirra, używana przy balsamowaniu, jako zapowiedź męki i śmierci. Przez te dary kolęda ukazuje, kim jest nowonarodzony Chrystus: Królem, Bogiem i Zbawicielem.

W kontekście kolędy dary Trzech Króli są również zachętą do osobistego ofiarowania siebie. Wierni są wezwani do tego, aby nie tylko materialnie, ale przede wszystkim duchowo ofiarować swoje serca Jezusowi. To przesłanie podkreśla, że najcenniejszym darem dla Boga jest człowiek i jego miłość. W ten sposób kolęda „W żłobie leży” staje się nie tylko opowieścią o narodzinach Jezusa, ale również przypomnieniem o konieczności osobistego zaangażowania w relację z Bogiem.

W żłobie leży – tłumaczenie na angielski

In a manger lies, who will hasten
To carol to the Little One?
To Jesus, to Christ,
Born to us today?
Shepherds, come forth,
Play gratefully to Him,
As to our Lord.

We ourselves with little songs
Let us hurry after them,
And so, this tiny one,
Let us all see:
How poorly born,
Crying, laid in a stable,
So let us cheer Him today.

First, then, let everywhere
Resound with joy,
That sent to us is given
Emmanuel in humility!
Let us greet Him,
And with the angels let us sing
Glory in the highest!

Welcome, Lord, what will happen,
That heavenly delights
You left and descended
To these earthly lowliness?
My love has done this,
To exalt man
Under the empyrean of heaven.

Why in a manger, not in a little bed,
Laid on hay.
Away from cattle, not from ladies,
In a stable you are laid.
So that man, akin to hay,
A sinner called by cattle
By Me was saved.

Your kingdom and subjection
Is the whole world, O God
You are the field flower, why does the world
Not accept You, though it might?
„For the world loves temporal freedom,
Me in malice
Lays a cross bed.”

In Rama voices to the heavens
Are raised by Rachel
When her sons without cause
She sees in a bloody bath
„Greater for them is the bathing
In a bloody ocean awaiting
From which they will have heaven”

Three Kings, monarchs
Leave the eastern land
Hearts’ offerings with three gifts
To You, Lord, they give
„With gifts He is contented,
Their hearts I value more
For which let them have heaven”