Bracia, patrzcie jeno – tekst
Bracia patrzcie jeno
jak niebo goreje
znać, że coś dziwnego
w Betlejem się dzieje.
Rzućmy budy, warty, stada,
niechaj nimi Pan Bóg włada.
A my do Betlejem, do Betlejem.
Patrzcie, jak tam gwiazda
światłem swoim miga!
Pewnie do uczczenia
Pana swego ściga.
Krokiem śmiałym i wesołym
śpieszmy i uderzmy czołem;
przed Panem w Betlejem
Wszakże powiedziałem,
że cuda ujrzymy
Dziecię, Boga świata,
w żłobie zobaczymy.
Patrzcie, jak biedne okryte,
w żłobku Panię znakomite.
W szopie przy Betlejem, przy Betlejem
Jak prorok powiedział,
Panna zrodzi Syna.
Dla ludu całego
szczęśliwa nowina.
Nam zaś radość w tej tu chwili,
gdyśmy Pana zobaczyli
W szopie przy Betlejem, przy Betlejem.
Betlejem miasteczko,
w Juda sławne będzie.
Pamiętnym się stanie,
w tym kraju i wszędzie.
Ucieszmy się więc ziomkowie,
Pana tegoż już uczniowie.
W szopie przy Betlejem, przy Betlejem.
Interpretacja
Znaczenie tytułu i refrenu
W tytule kolędy „Bracia, patrzcie jeno” odnajdujemy bezpośredni apel do wspólnoty wiernych, aby zwrócili uwagę na niezwykłe wydarzenie, jakim jest narodzenie się Jezusa Chrystusa. Słowo „bracia” ma tu wymiar uniwersalny, odnosząc się do wszystkich ludzi dobrej woli, którzy są zaproszeni do wspólnego świętowania i kontemplacji tajemnicy Bożego Wcielenia. Refren kolędy, będący jednocześnie pierwszą strofą, wzywa do porzucenia codziennych zajęć i trosk, aby skupić się na tym, co najważniejsze – Bożym narodzeniu. Zawarte w nim „niechaj nimi Pan Bóg włada” podkreśla, że wszystkie ziemskie sprawy są w rękach Boga i to On jest ostatecznym gospodarzem naszego życia.
Refren, powtarzany po każdej zwrotce, jest swoistym motywem przewodnim, który przypomina o centralnym punkcie kolędy – pielgrzymce do Betlejem, gdzie narodził się Zbawiciel. To wezwanie do zjednoczenia się w wierze i wspólnego świętowania, które przekracza granice czasu i przestrzeni, łącząc wszystkich wokół żłóbka Chrystusa.
Symbolika gwiazdy i pielgrzymki
Gwiazda, o której mowa w drugiej zwrotce kolędy, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Bożego Narodzenia. W kontekście kolędy „Bracia, patrzcie jeno” gwiazda pełni funkcję przewodnika, który wskazuje drogę do miejsca narodzin Jezusa. Światło gwiazdy, migające i przyciągające wzrok, symbolizuje duchowe poszukiwanie i pragnienie spotkania z Bogiem. Wzywa ona do podjęcia duchowej pielgrzymki, która jest metaforą wewnętrznej przemiany i otwarcia się na Bożą obecność w życiu każdego człowieka.
W kolędzie pielgrzymka do Betlejem staje się aktem wiary i uczestnictwa w wydarzeniu, które zmieniło bieg historii. „Krokiem śmiałym i wesołym” nie tylko dosłownie opisuje ruch pielgrzymów, ale także odzwierciedla radość i nadzieję, jaką niesie ze sobą wiadomość o narodzeniu Mesjasza. To zachęta do aktywnego uczestnictwa w wydarzeniach zbawczych, dołączenia do wspólnoty wierzących i wyrażenia swojej wiary poprzez czyny.
Obraz Dziecięcia w żłobie
Trzecia zwrotka kolędy koncentruje się na centralnym punkcie Bożego Narodzenia – Dziecięciu Jezus leżącym w żłobie. Ten obraz jest pełen kontrastów: Bóg, stwórca świata, przyjmuje postać bezbronnego niemowlęcia; Król wszechświata rodzi się w ubóstwie szopki. „Patrzcie, jak biedne okryte, w żłobku Panie znakomite” – te słowa podkreślają paradoks Wcielenia, gdzie majestat Boży ukrywa się w prostocie i skromności ludzkiego dziecka. To przypomnienie, że Bóg objawia się nie w potędze i przepychu, ale w pokorze i małości.
Wizja żłóbka w Betlejem jest również wezwaniem do pokory i refleksji nad własnym życiem. Kolęda zachęca do zastanowienia się nad tym, jakie miejsce w naszym życiu zajmuje Bóg i czy potrafimy dostrzec Go w codzienności, często pełnej trudności i wyzwań. Dziecię w żłobie staje się symbolem nadziei i miłości, które są dostępne dla każdego, kto z pokorą i wiarą podchodzi do tajemnicy Bożego Narodzenia.
Proroctwo i jego spełnienie
Czwarta zwrotka kolędy nawiązuje do biblijnych proroctw, które zapowiadały narodzenie Mesjasza przez Dziewicę. „Jak prorok powiedział, Panna zrodzi Syna” – te słowa odnoszą się do proroctwa Izajasza, które znajduje swoje spełnienie w narodzinach Jezusa. W ten sposób kolęda podkreśla, że Boże Narodzenie nie jest przypadkowym wydarzeniem, ale wypełnieniem obietnic danej ludzkości przez Boga w historii zbawienia.
Proroctwo i jego spełnienie są także przypomnieniem o wierności Boga wobec swoich obietnic. To zapewnienie, że Bóg działa w historii i prowadzi ludzkość do zbawienia. „Dla ludu całego szczęśliwa nowina” – kolęda wskazuje, że narodzenie Jezusa jest dobrym przesłaniem dla wszystkich ludzi, niezależnie od ich pochodzenia czy statusu społecznego. Jest to uniwersalny dar, który ma moc przemienić życie każdego, kto przyjmie go z otwartym sercem.
Betlejem jako miejsce pamięci i radości
Ostatnia zwrotka kolędy podkreśla wyjątkowość Betlejem – małego miasteczka, które dzięki narodzeniu Chrystusa staje się znane na całym świecie. „Betlejem miasteczko, w Juda sławne będzie” – to zapowiedź, że miejsce narodzin Jezusa zyska niezwykłą sławę i znaczenie dla wierzących. Betlejem przestaje być tylko geograficznym punktem na mapie, a staje się symbolem Bożej obecności i miłości, która objawiła się w ludzkiej postaci.
W kolędzie Betlejem jest również miejscem radości i uczniostwa. „Ucieszymy się więc ziomkowie, Pana tegoż już uczniowie” – to wezwanie do radosnego świętowania i jednocześnie do naśladowania Jezusa, do bycia Jego uczniami. Kolęda przypomina, że Boże Narodzenie to nie tylko czas radości i świętowania, ale także czas nauki i duchowego wzrostu. Przez kontemplację tajemnicy Wcielenia, wierni są zaproszeni do głębszego poznania Boga i do życia według Jego nauk.
Bracia, patrzcie jeno – tłumaczenie na angielski
Brethren, just behold
how the heavens blaze,
it’s clear something wondrous
is happening in Bethlehem.
Let’s leave our huts, guards, flocks,
let the Lord God rule them.
And we to Bethlehem, to Bethlehem.
Look how the star
flickers with its light!
Surely it beckons to honor
its own Lord.
With bold and joyful step
let’s hasten and bow our heads;
before the Lord in Bethlehem.
Indeed, I said,
we shall see miracles
the Child, the God of the world,
in a manger we shall find.
Look, how poorly covered,
in the crib lies the distinguished Lord.
In the stable at Bethlehem, at Bethlehem.
As the prophet said,
a Virgin will bear a Son.
For all the people
a joyful tidings.
And for us joy at this moment,
for we have seen the Lord
In the stable at Bethlehem, at Bethlehem.
Bethlehem, little town,
in Judah you will be famous.
You will become memorable,
in this country and everywhere.
Let us rejoice, fellow countrymen,
now disciples of that very Lord.
In the stable at Bethlehem, at Bethlehem.