Gdy śliczna Panna – tekst
Gdy śliczna Panna Syna kołysała,
z wielkim weselem tak Jemu śpiewała:
Li li laj, moje Dzieciąteczko,
li li laj, śliczne Paniąteczko.
Wszystko stworzenie, śpiewaj Panu swemu,
pomóż radości wielkiej sercu memu.
Li li laj, wielki Królewiczu,
li li laj, niebieski Dziedzicu!
Sypcie się z nieba, śliczni aniołowie,
śpiewajcie Panu, niebiescy duchowie:
Li li laj, mój wonny kwiateczku,
li li laj, w ubogim żłóbeczku.
Cicho wietrzyku, cicho południowy.
Cicho powiewaj, niech śpi Panicz nowy.
Li li laj, wielki Królewiczu,
li li laj, niebieski Dziedzicu!
Cicho bydlątka parą swą chuchajcie,
ślicznej Dziecinie snu nie przerywajcie
Li li laj, wielki Królewiczu,
li li laj, niebieski Dziedzicu!
Nic mi nie mówisz, o Kochanie moje,
przecież pojmuję w sercu słowa Twoje
Li li laj, wielki Królewiczu,
li li laj, niebieski Dziedzicu!
Śpijże już sobie, moja Perło droga,
niech Ci snu nie rwie żadna przykra trwoga
Li li laj, wielki Królewiczu,
li li laj, niebieski Dziedzicu!
Przybądźcie z nieba, święci Aniołowie,
Śpieszcie do ludzi z pokojem, posłowie.
Li li laj, wielki Królewiczu,
li li laj, niebieski Dziedzicu!
Łączcie się w dziełach, wszystkie ziemskie dzieci,
Niechaj się miłość w sercu waszym nieci.
Li li laj, wielki Królewiczu,
li li laj, niebieski Dziedzicu!
Interpretacja
Symbolika macierzyństwa i niewinności
Kolęda „Gdy śliczna Panna” rozpoczyna się od obrazu Matki Bożej kołyszącej Dzieciątko Jezus, co jest głęboko zakorzenionym motywem w chrześcijańskiej ikonografii. Ta scena symbolizuje niewinność i czystość zarówno Matki, jak i Dziecka, podkreślając ich szczególną rolę w historii zbawienia. Śpiewanie kołysanki „Li li laj” jest wyrazem matczynej troski i miłości, ale również wskazuje na ludzką stronę relacji między Maryją a Jezusem, co podkreśla Jego wcielenie i prawdziwe człowieczeństwo.
W obrazie kołyszącej Panny Maryi kryje się również głębsze znaczenie teologiczne. Maryja, jako Theotokos – Bogurodzica, jest pośredniczką między niebem a ziemią. Poprzez swoje „tak” na zwiastowanie, otworzyła drogę dla Wcielenia Słowa Bożego. Kołysanka, którą śpiewa, może być interpretowana jako modlitwa i uwielbienie Boga, który stał się człowiekiem.
Uniwersalność i wspólnota stworzenia
W kolejnych zwrotkach kolędy pojawia się wezwanie do całego stworzenia, aby śpiewało Panu i dzieliło radość z narodzin Mesjasza. Ta idea odzwierciedla nauczanie biblijne o uniwersalnym uwielbieniu Boga przez całą stworzoną rzeczywistość. Włączenie aniołów, wiatru, zwierząt i ludzi w akcie uwielbienia podkreśla, że narodziny Jezusa są wydarzeniem o znaczeniu kosmicznym, dotyczącym nie tylko ludzkości, ale całego wszechświata.
Wspólnota stworzenia, która jednoczy się w śpiewie, odzwierciedla harmonię i pokój, jakie przynosi przyjście Chrystusa. Aniołowie, będący duchowymi posłańcami, wiatr, który ma zachowywać się cicho, i zwierzęta, które mają nie przeszkadzać w śnie Dzieciątka, symbolizują porządek i spokój, jaki ma zapanować dzięki Bożemu wcieleniu.
Wzór pokory i ubóstwa
W kolędzie „Gdy śliczna Panna” Dzieciątko Jezus jest przedstawione jako „śliczne Paniąteczko” leżące w „ubogim żłóbku”. Ta scena podkreśla ubóstwo i pokorę, z jaką Bóg przyszedł na świat. Wybór żłóbka, miejsca, gdzie karmi się zwierzęta, na leże dla nowonarodzonego Króla, jest silnym przewrotnym symbolem, który ma na celu ukazanie odwrócenia ludzkich oczekiwań wobec mesjańskiej wielkości.
Ubóstwo żłóbka jest również zapowiedzią przyszłej misji Jezusa, która będzie charakteryzować się służbą i poświęceniem aż do śmierci na krzyżu. W ten sposób, już od pierwszych chwil życia, Jezus staje się wzorem dla wszystkich wierzących, pokazując, że prawdziwa wielkość nie leży w bogactwie i władzy, ale w pokorze i służbie innym.
Dialog między Matką a Dzieciątkiem
W jednej ze zwrotek kolędy Maryja mówi: „Nic mi nie mówisz, o Kochanie moje, przecież pojmuję w sercu słowa Twoje”. Ten fragment wyraża głęboką duchową więź między Matką a Synem, która przekracza potrzebę słów. Maryja, pełna łaski, jest w stanie zrozumieć niewypowiedziane pragnienia i potrzeby Dzieciątka, co odzwierciedla jej wyjątkową rolę jako Matki Boga.
Dialog serc między Maryją a Jezusem jest również obrazem idealnej komunikacji między Bogiem a człowiekiem, jaka ma miejsce w modlitwie. Maryja, będąc wzorem doskonałej modlitwy i kontemplacji, uczy wierzących, jak być w głębokiej łączności z Bogiem, nawet bez słów, poprzez miłość i pełne oddanie.
Przesłanie pokoju i miłości
W zakończeniu kolędy pojawia się wezwanie do aniołów, aby zstąpili z nieba z pokojem, oraz do wszystkich ludzi, aby łączyli się w dziełach miłości. To przesłanie pokoju i miłości jest kluczowe w nauczaniu Jezusa i stanowi istotę przesłania Bożego Narodzenia. Aniołowie jako posłańcy pokoju przypominają o głównym celu misji Chrystusa, którym jest pojednanie ludzkości z Bogiem i sobą nawzajem.
Apel o jedność i miłość wśród ludzi podkreśla, że narodziny Jezusa mają być impulsem do budowania lepszego świata, w którym panują harmonia i wzajemna troska. W ten sposób kolęda „Gdy śliczna Panna” staje się nie tylko utworem celebrującym Boże Narodzenie, ale również wezwaniem do aktywnego angażowania się w dzieła miłości i pokoju na co dzień.
Gdy śliczna Panna – tłumaczenie na angielski
As the lovely Maiden cradled her Son,
with great joy she sang to Him this song:
Li li lai, my little Child so dear,
li li lai, beautiful little Sir.
All creation, sing to your Lord,
help the great joy in my heart to accord.
Li li lai, great Prince so high,
li li lai, Child of the sky!
Fall from heaven, beautiful angels, do,
sing to the Lord, heavenly spirits true:
Li li lai, my fragrant little flower,
li li lai, in a humble manger bower.
Gentle breeze, blow softly, I implore,
gently waft, let the new Child sleep more.
Li li lai, great Prince so high,
li li lai, Child of the sky!
Quietly, animals, with your breath so warm,
do not disturb the lovely Child’s calm.
Li li lai, great Prince so high,
li li lai, Child of the sky!
You say nothing to me, my Beloved, my own,
yet I comprehend your words in my heart, alone.
Li li lai, great Prince so high,
li li lai, Child of the sky!
Sleep now, my precious Pearl so fine,
let no harsh terror your slumber undermine.
Li li lai, great Prince so high,
li li lai, Child of the sky!
Come from heaven, holy angels, draw near,
hasten to men with peace, messengers clear.
Li li lai, great Prince so high,
li li lai, Child of the sky!
Join in deeds, all children of earth,
let love be kindled in your hearts, give it birth.
Li li lai, great Prince so high,
li li lai, Child of the sky!